انحراف بینی

انحراف بینی در اصطلاح پزشکی “deviated septum” نامیده می‌شود. این مسئله در زمانی پدیدار می‌شود که سپتوم یا تیغهٔ بینی که حفرهٔ بینی را به دو بخش تقسیم می‌کند، به یک سو منحرف شود. تقریباً ۸۰ درصد افراد این مشکل را دارند، اما برخی از آن‌ها از آن خبر ندارند زیرا هیچ علامت خاصی نشان نمی‌دهند. با این حال، برخی دیگر عوارضی مانند مشکلات تنفسی، سردرد و موارد مشابه را تجربه می‌کنند و نیاز به درمان آن با عمل کردن بینی دارند. در صورتی که به این بیماری مبتلا شدید نگران نباشید ؛ زیرا می توانید با مراجعه به بهترین جراح بینی تهران دکتر مهران دوغایی مقدم این مشکل را پیشگیری و درمان نمایید. 

علائم انحراف در دماغ

انحراف بینی با علائم و نشانه‌های زیر همراه است:

• دشواری در تنفس: افراد ممکن است به راحتی نتوانند از طریق مجاری بینی نفس بکشند.
• مسدودی یکی از سوراخ‌های بینی: یکی از دو سوراخ بینی به نسبت دیگری ممکن است مسدودتر باشد.
• خونریزی بینی: ناشی از خشک شدن سطح تیغه بینی ممکن است خونریزی بینی ایجاد کند.
• عفونت و التهاب سینوس: سینوس‌ها ممکن است دچار عفونت و التهاب شده و مشکلات ایجاد کنند.
• خشکی حفره‌های بینی: حفره‌های بینی ممکن است با خشکی مواجه شوند.
• خر و پف در خواب: در حین خواب، فرد ممکن است خوروپف کند.
• ترشحات در ناحیه پشت گلو: ترشحاتی در ناحیه پشت گلو ممکن است ایجاد شود.
• سردرد و درد بینی: سردرد، درد در ناحیه داخلی بینی، خونریزی و عفونت مکرر نیز از دیگر علائم انحراف بینی می‌باشند.

نحوه تشخیص انحراف بینی

برای تشخیص این عارضه، پزشک متخصص از طریق حفره‌های بینی بیمار؛ محل قرار گیری تیغه بینی (سپتوم) و اندازه حفره‌های بینی را مورد بازبینی قرار می‌دهد. سپس با گرفتن شرح حال جامع از بیمار در مورد نحوه خواب، مشکلات تنفسی، خوروپف و اختلالات سینوسی، تلاش می‌کند تا نسبت به وجود این عارضه اطمینان حاصل کند.

سن مناسب برای انجام جراحی سپتوم کج

در کل، انحراف بینی ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی یا به عنوان نتیجه‌ای از ضربه و فشارهای جسمی به وجود آید. اگر انحراف بینی به عنوان یک ویژگی مادرزادی ایجاد شده باشد، بهترین زمان برای انجام جراحی پس از کامل شدن فرایند رشد است؛ بنابراین، مناسب است این جراحی را تا پایان دوران بلوغ به تأخیر انداخت. در مواردی که انحراف بینی در افراد بزرگسال به ویژه با شدت وسیع و منجر به اختلالات تنفسی شده باشد، ضروری است که جراحی صورت گیرد. در این شرایط، سن مناسب برای جراحی به موقع تعیین شده و اقدامات لازم به سرعت انجام می‌شود.

در طول روند سپتوپلاستی چه اتفاقی می‌افتد؟

• مرحله اول: بیهوشی

در روند عمل انحراف بینی، عموماً یک جراحی سپتوپلاستی به مدت یک تا دو ساعت انجام می‌شود. برای ایجاد شرایط آرام بخش برای بیمار، جراح از بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی استفاده می‌کند. بی‌حسی موضعی تنها ناحیه مورد درمان را بی‌حس می‌کند، در حالی که بیهوشی عمومی شما را در طول روند در حالت خواب قرار می‌دهد.

• مرحله دوم: ترمیم

در این مرحله، بهترین جراح بینی تهران ، غشایی که سپتوم را پوشش می‌دهد را کنار می‌زند. سپس غضروف و استخوان منحرف را اصلاح کرده و به موقعیت مرکزی قرار می‌دهد. او غشاها را جایگزین کرده و با استفاده از بخیه، آن‌ها را به هم متصل می‌کند.

• مرحله سوم: پانسمان

گاهی اوقات، جراح با استفاده از گاز استریل، بینی را پس از تکمیل روند پانسمان می‌کند. وی ممکن است در داخل بینی نیز از پانسمان استفاده کرده و با توجه به نوع عمل، این را انجام دهد. بیشتر جراحان از طریق بینی به عمل سپتوپلاستی می‌پردازند. گاهی اوقات، یک جراح ممکن است عمل سینوس (برای باز کردن سینوس‌ها) یا رینوپلاستی (عمل بینی برای تغییر شکل) را نیز انجام دهد. نوع عمل بینی، بر اساس تشخیص و توصیه پزشک شما تعیین می‌شود.

آیا انحراف بینی قابل پیشگیری است؟

برخی افراد از روز تولد با سپتوم کج متولد می‌شوند که این مسئله قابل پیشگیری نیست. اما اگر در زمان تولد از انحراف بینی جلوگیری کنید، می‌توانید با اتخاذ اقدامات مناسب، خطر آسیب دیدگی بینی و ایجاد انحراف را کاهش دهید. با انجام اقدامات زیر، می‌توانید از سلامت بینی خود مراقبت کنید:

• استفاده از ماسک یا کلاه ایمنی در زمان ورزش: در هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی، استفاده از ماسک یا کلاه ایمنی می‌تواند از آسیب دیدگی بینی جلوگیری کند.
• بستن کمربند ایمنی: در سفرهای خود از خودرو، بستن کمربند ایمنی به عنوان یک اقدام ایمنی مهم می‌تواند از آسیب‌های جدی به ناحیه بینی جلوگیری کند.
• اجتناب از انجام ورزش‌های برخوردی: ورزش‌هایی که احتمال برخورد فیزیکی دارند، مانند فوتبال یا راگبی، می‌توانند خطر ایجاد انحراف بینی را افزایش دهند. اجتناب یا استفاده از تجهیزات ایمنی ممکن است به کاهش این خطر کمک کند.

دلایل انحراف تیغه بینی

انحراف تیغه بینی ممکن است از عوامل زیر به وجود آید:

1. انحراف از بدو تولد: در برخی موارد، انحراف تیغه بینی از زمانی که جنین در رحم مادر رشد می‌کند، آغاز می‌شود؛ بنابراین، حتی در نوزادان تازه متولدشده ممکن است این مشکل وجود داشته باشد.
2. آسیب‌دیدگی بینی: این نوع انحراف گاهی از آسیب یا ضربه ناشی می‌شود. آسیب‌هایی که در زمان زایمان یا در دوران کودکی و بزرگسالی اتفاق می‌افتد، می‌تواند به انحراف تیغه بینی منجر شود.

روند پیری هم ممکن است بر ساختارهای بینی تأثیر بگذارد و با گذر زمان انحراف تیغه بینی را تشدید کند. همچنین، تورم و تحریک حفره‌های بینی یا حفره‌های سینوسی به دلیل عفونت ممکن است مجرای بینی را باریک‌تر کند و منجر به انسداد آن شود.

راه‌های درمان انحراف بینی

روشی که برای درمان انحراف بینی توسط پزشک متخصص توصیه می شود به شدت علائم بستگی دارد. اکثر افراد دچار انحراف تیغه میانی بینی هستند ولی به دلیل کم بودن شدت آن و عدم مواجهه با عوارض جدی و فاقد علامت بودن ، مشکلاتی برای آنها پیش نمی آید. علائم خفیف این عارضه با دارو قابل درمان است. اما اگر انحراف تیغه میانی بینی شدید باشد و از تنفس با کیفیت جلوگیری کند، به جراحی نیاز دارید. برخی روش های درمان این مشکل شامل موارد زیر می باشد :

۱. استفاده از دارو برای کنترل علائم
داروهای ضد‌احتقان‌ها داروهایی هستند که تورم بافت بینی را کاهش می‌دهند و به باز نگه داشتن راه‌های جریان هوا در دو طرف بینی کمک می‌کنند. این داروها به صورت قرص یا اسپری بینی در دسترس هستند. اما از اسپری‌های بینی باید بااحتیاط استفاده کنید، چون استفاده مکرر و مداوم می‌تواند وابستگی ایجاد می کند و باعث بدتر شدن علائم پس از قطع مصرف می شود. حداکثر مدت استفاده توصیه شده این داروها بصورت مداوم، چهار روز می باشد. داروهای ضداحتقان خوراکی اثر محرک دارند و ممکن است فشار خون و ضربان قلب را بالا ببرند.
آنتی‌هیستامین‌ها داروهایی هستند که به جلوگیری از علائم آلرژی از جمله گرفتگی یا آبریزش بینی کمک می‌کنند. همچنین گاهی اوقات می‌توانند مشکلات غیرآلرژیک مانند سرماخوردگی را برطرف کنند. بعضی از آنتی‌هیستامین‌ها باعث خواب‌آلودگی می‌شوند و روی توانایی شما برای انجام کارهایی مانند رانندگی که به هماهنگی بین اعضا نیاز دارند تاثیر می‌گذارند.
اسپری‌های کورتیکواستروئیدی بینی نیز می‌توانند تورم مجرای بینی را کاهش دهند. معمولا یک تا سه هفته طول می‌کشد تا اسپری‌های استروئیدی اثر خود را نشان دهند، بنابراین لازم است که طبق دستور پزشک از آن‌ها استفاده کنید.

استفاده از داروهای فوق تنها در موارد بسیار خفیف انحراف تیغه بینی که بیمار در حالت عادی هیچگونه علامتی ندارد، موثر خواهد بود و در واقع در بیمارانی توصیه می شود که در حالت نرمال هیچ شکایتی ندارند ولی متعاقب التهابهای مخاط بینی مانند سرماخوردگی ، سینوزیت و یا آلرژی علامت پیدا می کنند. و در کلیه بیمارانی که بطور دائم علامتدار هستند و از گرفتگی بینی یا علائم دیگر شکایت دارند ، تنها راه درمان عمل جراحی سپتوپلاستی خواهد بود.

۲. جراحی سپتوپلاستی
اگر درمان دارویی برای رفع مشکلات ناشی از علائم انحراف تیغه بینی موثر واقع نشود، و یا اینکه شدت انحراف قابل توجه باشد، پزشک جراحی سپتوپلاستی را به شما پیشنهاد می دهد. همانطور که پیشتر در ادامه ، بیشتر درباره این مطلب شرح داده خواهد شد ،در طی سپتوپلاستی ، تیغه بینی صاف می‌شود و در مرکز بینی قرار می‌گیرد. آگاهی از این نکته ضروری است که متعاقب جراحی سپتوپلاستی شکل بینی هیچگونه تغییری نخواهد کرد.

۳. جراحی برای تغییر شکل بینی و رفع انحراف آن (سپتورینوپلاستی )
در بعضی موارد، جراحی برای تغییر شکل بینی (رینوپلاستی) هم‌زمان با سپتوپلاستی ( برای رفع انحراف بینی ) انجام می‌شود. در بینی هایی که انحراف تیغه میانی بینی در قسمتهای فوقانی سپتوم باشد و یا اینکه انحراف تیغه میانی بینی همراه با کجی با پیچ خوردگی ظاهری بینی باشد ، معمولا انجام جراحی سپتوپلاستی به تنهایی اثر قابل توجه در بهبود تنفسی ندارد و بهتر است همراه با جراحی زیبایی بینی انجام شود. در سپتورینوپلاستی استخوان و غضروف بینی اصلاح می‌شود و بینی فرم زیبایی را به دست می اورد و در عین حال کیفیت تنفس در ان ارتقا می یابد.